Telwin TIG DC AC/DC HF Manuel D'instructions page 80

części elektrody.
Przewód ten należy podłączyś do zacisku z symbolem (+).
Podł czenie przewodu powrotnego pr du spawania
Należy podłączyć do spawanego przedmiotu lub do metalowego stołu spawalniczego, na
którym jest ułożony, jak najbliżej jest to możliwe do wykonywanego złącza.
Przewód ten należy podłączyć do zacisku z symbolem (-).
Zalecenia:
- Przekręcić do końca łączniki przewodów spawalniczych w szybkozłączkach (jeżeli
występują), aby zapewnić prawidłowy zestyk elektryczny; w przeciwnym przypadku
nastąpi przegrzanie łączników, co powoduje szybkie zużycie i utratę skuteczności.
- Zastosować możliwie jak najkrótsze przewody spawalnicze.
- Nie używać metalowych struktur nie będących częścią obrabianego przedmiotu, w
zastępstwie przewodu powrotnego prądu spawania; może to stanowić zagrożenie dla
bezpieczeństwa i obniżać wydajność procesu spawania.
6. SPAWANIE: OPIS PROCESU
6.1 SPAWANIE TIG
Spawanie metodą TIG jest procesem, w którym wykorzystywane jest ciepło, wytwarzane
przez łuk elektryczny po jego zajarzeniu i utrzymywane pomiędzy elektrodą nietopliwą
(wolframową) oraz spawanym przedmiotem. Elektroda wolframowa podtrzymywana
jest przez odpowiedni uchwyt spawalniczy, służący do przekazywania prądu spawania
i zabezpieczenia samej elektrody oraz jeziorka spawalniczego przed utlenianiem
atmosferycznym za pomocą strumienia gazu obojętnego (zwykle Argon: Ar 99.5%), który
wypływa z dyszy ceramicznej (RYS. G).
Aby spawanie przebiegało prawidłowo niezbędne jest zastosowanie ściśle określonej
średnicy elektrody dla danego rodzaju prądu, zgodnie z tabelką (TAB. 3).
Elektroda powinna zwykle wystawać z dyszy ceramicznej na 2-3mm, aż do odległości 8mm
w przypadku spawania pod kątem. Spawanie następuje przez stopienie brzegów złącza.
W przypadku niewielkich grubości odpowiednio przygotowanych (do 1mm każda) nie jest
wymagane spoiwo (RYS. H).
W przypadku większych grubości niezbędne jest przygotowanie pałeczek wykonanych
z materiału bazowego o tym samym składzie i odpowiedniej średnicy, z odpowiednio
przygotowanymi brzegami (RYS. I). Aby spawanie przebiegało prawidłowo zaleca się
dokładne oczyszczenie powierzchni z tlenku, olejów, smarów, rozpuszczalników, itp.
6.1.1 Zajrzenie HF i LIFT
Zajarzenie HF:
Zajarzenie łuku elektrycznego następuje bez kontaktu pomiędzy elektrodą wolframową
a spawanym przedmiotem, za pomocą iskry wytworzonej przez urządzenie o wysokiej
częstotliwości.
Ten sposób zajarzenia łuku nie powoduje wtrącenia wolframu do jeziorka spawalniczego
ani też zużycia elektrody i ułatwia start we wszystkich położeniach spawania.
Proces:
Wcisnąć przycisk znajdujący się na uchwycie spawalniczym i zbliżyć przedmiot do końcówki
elektrody (2 - 3mm), odczekać aż zajarzy się łuk przekazywany przez impulsy HF . Po
zajarzeniu łuku utworzyć jeziorko ciekłego metalu na przedmiocie i przesuwać się wzdłuż
złącza.
W przypadku napotkania trudności podczas zajarzenia łuku, pomimo stwierdzenia
obecność gazu i widocznych wyładowań HF, nie należy przedłużać działania HF na elektrodę
ale sprawdzić integralność powierzchni i kształt końcówki, ewentualnie zregenerować
na ściernicy. Po zakończeniu cyklu pracy prąd jest anulowany przez ustawioną krzywa
opadania.
Zajarzenie LIFT:
Zajarzenie łuku elektrycznego następuje poprzez odsunięcie elektrody wolframowej od
spawanego przedmiotu. Ten sposób zajarzenia powoduje mniej zakłóceń elektro-natężenia
i zmniejsza do minimum wtrącenia wolframu oraz zużycie elektrody.
Proces:
Przyłożyć lekko końcówkę elektrody do spawanego przedmiotu. Wcisnąć do końca przycisk
na uchwycie spawalniczym i podnieść elektrodę o 2-3mm z kilkusekundowym opóźnieniem,
w ten sposób uzyska się zajarzenie łuku. Spawarka dostarcza początkowo prąd I
sekundach działania zostanie dostarczony ustawiony prąd spawania. Po zakończeniu cyklu
prąd jest anulowany przez ustawioną krzywą opadania.
6.1.2 Spawanie metod TIG DC
Spawanie metodą TIG DC przeznaczone jest dla wszystkich stali węglowych niskostopowych
i wysokostopowych oraz dla metali ciężkich: miedź, nikiel, tytan i ich stopy.
Podczas spawania metodą TIG DC z elektrodą znajdującą się na biegunie (-) jest zwykle
używana elektroda z 2% zawartością toru (pasmo koloru czerwonego) lub elektroda z 2%
zawartością ceru (pasmo koloru szarego).
Naostrzyć osiowo elektrodę wolframową na ściernicy, patrz RYS. L, dbając o to, aby ostrze
było idealnie koncentryczne celem uniknięcia odchyleń łuku. Ważne jest, aby wykonać
ostrzenie wzdłuż elektrody. Tę operację należy powtarzać okresowo, w zależności od
zastosowania i zużycia elektrody lub też, jeżeli została przypadkowo zabrudzona, utlenia
się lub też jest nieprawidłowo używana. Podczas spawania metodą TIG DC jest możliwe
funkcjonowanie 2- taktowe (2T) i 4-taktowe (4T).
6.1.3 Spawanie metod TIG AC
Ten rodzaj spawania umożliwia spawanie metali, takich jak aluminium i magnez, które tworzą
na swojej powierzchni warstwę ochronną i izolującą tlenku. Zamieniając biegunowość
prądu spawania można "przerwać" warstwę powierzchniową tlenku za pomocą
mechanizmu zwanego "piaskowaniem jonowym". Napięcie na elektrodzie wolframowej jest
na przemian dodatnie (EP) i ujemne (EN). W czasie EP tlenek zostanie usunięty z powierzchni
("czyszczenie" lub "dotrawianie"), umożliwiając powstawanie jeziorka. W czasie EN następuje
maksymalne obciążenie cieplne przedmiotu, umożliwiające spawanie. Możliwość zmiany
parametru balance w AC umożliwia zredukowanie czasu trwania przepływu prądu EP do
minimum, umożliwiając tym samym szybsze spawanie.
Większe wartości parametru balance umożliwiają szybsze spawanie, większy przetop,
bardziej skoncentrowany łuk, węższe jeziorko spawalnicze i ograniczone przegrzewanie
elektrody. Natomiast mniejsze wartości tego parametru gwarantują większą czystość
spawanego przedmiotu. Używanie zbyt niskiej wartości parametru balance powoduje
rozszerzenie łuku i części utlenianej, przegrzanie elektrody z konsekwentnym powstaniem
kulki w końcowej części, napotkaniem trudności podczas zajarzenia oraz zmianą kierunku
łuku. Używanie zbyt dużej wartości balance powoduje, że jeziorko spawalnicze jest "brudne"
z ciemnymi wtrąceniami.
W tabeli (TAB. 4) znajduje się streszczenie skutków zmiany parametrów, które mogą
zaistnieć podczas spawania AC.
Podczas spawania metodą TIG AC jest możliwe funkcjonowanie 2- taktowe (2T) i 4- taktowe
(4T).
Ponadto obowiązują instrukcje dotyczące procesu spawania.
W tabeli (TAB. 3) podane są dane orientacyjne dotyczące spawania aluminium; najbardziej
odpowiednią elektrodą jest czysta elektroda wolframowa (pasmo koloru zielonego).
6.1.4 Proces spawania
- Wyregulować prąd spawania do żądanej wartości z pomocą pokrętła; ewentualnie
dostosować do rzeczywistego obciążenia cieplnego, niezbędnego podczas spawania.
- Wcisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym sprawdzając prawidłowy wypływ
strumienia gazu z uchwytu; jeżeli to konieczne należy wykalibrować czas wyprzedzenia
wypływu gazu (pre-gas) i czas opóźnienia wypływu gazu (post-gas); oba te czasy należy
regulować w zależności od warunków operacyjnych. W szczególności opóźnienie
wypływu gazu post-gas musi być takie, aby umożliwiało schłodzenie elektrody i jeziorka
po zakończeniu spawania, nie stykając się z atmosferą (utleniania i skażenia).
Tryb TIG z sekwencja 2-Taktow :
- Wciśnięcie do końca przycisku uchwytu spawalniczego (P.T.) powoduje zajarzenie
łuku przy wartości prądu I
POCZĄTKOWA aż do wartości prądu spawania.
- Aby przerwać spawanie należy zwolnić przycisk na uchwycie spawalniczym powodując
anulowanie prądu, (jeżeli jest włączona funkcja RAMPA KOŃCOWA) lub natychmiastowe
zgaszenie łuku z następującym po nim opóźnieniem wypływu gazu post-gas.
Tryb TIG z sekwencja 4-Taktow :
- Pierwsze wciśnięcie przycisku powoduje zajarzenie łuku przy wartości prądu I
zwolnieniu przycisku prąd wzrasta zgodnie z ustawioną funkcją RAMPA POCZĄTKOWA,
aż do wartości prądu spawania; ta wartość zostanie utrzymana również po zwolnieniu
przycisku. W przypadku, kiedy przycisk zostanie ponownie wciśnięty, wartość prądu
zmniejszy się zgodnie z funkcją RAMPA KOŃCOWA, aż do wartości I
utrzymana aż do momentu zwolnienia przycisku, co spowoduje zakończenie cyklu
spawania i rozpoczęcie okresu post gas (opóźnienie wypływu gazu). Jeżeli natomiast
podczas działania funkcji RAMPA KOŃCOWA przycisk zostanie zwolniony, cykl spawania
zakończy się natychmiast i rozpocznie się okres post gas.
Tryb TIG z sekwencja 4-Taktow i BI-LEVEL:
- Pierwsze wciśnięcie przycisku powoduje zajarzenie łuku przy wartości prądu I
zwolnieniu przycisku prąd wzrasta zgodnie z ustawioną funkcją RAMPA POCZĄTKOWA,
aż do wartości prądu spawania; ta wartość zostanie utrzymana również po zwolnieniu
przycisku. Przy każdym kolejnym wciśnięciu przycisku (czas, który upłynie pomiędzy
jego wciśnięciem a zwolnieniem powinien być krótki), prąd będzie się zmieniać od
wartości ustawionej w parametrze BI-LEVEL I
- W przypadku, kiedy przycisk zostanie przytrzymany w pozycji wciśniętej przez dłuższy
okres czasu, prąd zmniejsza się zgodnie z funkcją RAMPA KOŃCOWA, aż do wartości I
Zostanie ona utrzymana aż do zwolnienia przycisku, co spowoduje zakończenie cyklu
spawania i rozpoczęcie okresu post gas (opóźnienie wypływu gazu). Jeżeli natomiast
przycisk zostanie zwolniony podczas działania funkcji RAMPA KOŃCOWA, cykl spawania
zakończy się natychmiast i rozpocznie się okres post gas (RYS.M).
6.2 SPAWANIE METODĄ MMA
- Absolutnie konieczne jest zastosowanie się do zaleceń producenta elektrod, jeżeli
chodzi o prawidłową biegunowość oraz optymalny prąd spawania (zwykle tego rodzaju
zalecenia podane są na opakowaniu elektrod).
- Prąd spawania należy regulować w zależności od średnicy używanej elektrody oraz
rodzaju spoiny, którą zamierza się wykonać; poniżej podane są orientacyjne wartości
prądu, używane dla różnych średnic elektrod:
Ø Elektroda (mm)
1.6
2
2.5
3.2
4
5
6
- Proszę zwrócić uwagę, że przy jednakowych wartościach średnicy elektrody większe
wartości prądu bądą używane do spawania poziomego, podczas gdy do spawania
pionowego lub pułapowego należy używać prądów o niższych wartościach.
- Parametry mechaniczne spawanego złącza określone są, oprócz natężenia wybranego
, po kilku
prądu, również przez inne parametry spawania, takie ja: długość łuku, prędkość i pozycje
LIFT
spawania, średnica i jakość elektrod (elektrody należy przechowywać w suchym miejscu i
chronić przed wilgocią w odpowiednich opakowaniach lub pojemnikach).
- Parametry spawania zależą również od wartość ARC-FORCE (zachowanie dynamiczne)
spawarki. Ten parametr można ustawić na panelu lub też za pomocą zdalnego sterowania
na 2 potencjometry.
- Można zauważyć, że wysokie wartości ARC-FORCE powodują większe przetopienie i
umożliwiają spawanie w jakimkolwiek położeniu, typowe podczas spawania elektrod
zasadowych, natomiast niskie wartości ARC-FORCE umożliwiają bardziej miękki łuk, bez
rozpryskiwań, które są charakterystyczne podczas spawania elektrody rutylowych.
Spawarka jest ponadto wyposażona w funkcje HOT START i ANTI STICK, które gwarantują
łatwy start i zapobiegają przyklejaniu się elektrody do spawanego przedmiotu.
6.2.1 Proces spawania
- OSłANIAJĄC TWARZ pod maską spawalniczą, pocierać końcem elektrody o spawany
przedmiot, wykonując ruch jak podczas zapalania zapałki; jest to najbardziej prawidłowy
sposób zajarzenia łuku.
UWAGA: NIE UDERZAĆ elektrodą o przedmiot; grozi to uszkodzeniem powłoki i utrudnia
zajarzenie łuku.
- Bezpośrednio po zajarzeniu łuku należy utrzymywać elektrodę podczas spawania w
odpowiedniej odległości od przedmiotu, odległość ta powinna być równa średnicy
używanej elektrody i należy utrzymywać ją możliwie jak najbardziej stałą podczas
całego procesu spawania; należy pamiętać, że nachylenie elektrody w kierunku posuwu
powinno wynosić około 20-30 stopni.
- Po zakończeniu ściegu spawania przesunąć końcówkę elektrody lekko do tyłu względem
kierunku posuwu, aby wypełnić krater, a następnie szybko podnieść elektrodę nad
jeziorko spawalnicze, żeby zgasić łuk (WYGLĄD ŚCIEGU SPAWALNICZEGO - RYS. N).
7. KONSERWACJA
UWAGA! PRZED WYKONANIEM OPERACJI KONSERWACYJNYCH NALEŻY
UPEWNIĆ SIĘ, ŻE SPAWARKA JEST WYŁĄCZONA I ODŁĄCZYĆ ZASILANIE.
7.1 RUTYNOWA KONSERWACJA
OPERACJE RUTYNOWEJ KONSERWACJI MOGĄ BYĆ WYKONYWANE PRZEZ OPERATORA.
7.1.1 KONSERWACJA UCHWYTU SPAWALNICZEGO
- Unikać opierania uchwytu spawalniczego i przewodu na gorących przedmiotach; może
to powodować stopienie się materiałów izolacyjnych, czyniąc je tym samym bardzo
szybko nieużytecznymi.
- Okresowo sprawdzać szczelność przewodów rurowych i złączek gazowych.
- Dokładnie połączyć zacisk zakleszczający elektrodę i trzpień uchwytu z elektrodą o
odpowiedniej średnicy, aby unikać przegrzewania się, nieprawidłowego rozpraszania
gazu i związanego z tym nieprawidłowego funkcjonowania.
- Przed każdym użyciem należy sprawdzić stan zużycia i prawidłowy montaż części
końcowych uchwytu spawalniczego: dysza, elektrody, zacisk kleszczowy elektrody,
dyfuzor gazu.
- 80 -
. Następnie prąd wzrasta zgodnie z funkcją RAMPA
START
do wartości prądu głównego I
1
Pr d spawania (A)
Min.
25
40
60
80
120
150
200
. Po
START
. Zostanie ona
END
. Po
START
.
2
.
END
Max.
50
80
110
160
200
280
350