tur
3.3. Kesme takımının montajı (değiştirilmesi)
Kesme takımını (Strehler pafta tarakları ve tutucu) değiştirmek için pafta kafa-
sının Bölüm 3.1'de tarif edildiği gibi makineden alınması ve bir tezgâh üzerine
konulmasında fayda vardır. Ardından iki kapak vidasını (8) (Şekil 2) kalem
anahtarla (7) (Şekil 5) çıkarın, kapağı (4) (Şekil 2) alın, tutucuyu kilit koluyla
açın ve 3 numaralı tutucuyu tornavidayla Şekil 6'da görüldüğü gibi çıkarın. Diğer
tutucuları çıkarın.
Tutucu, kapak ve pafta kafasının dörtgen milini iyice temizleyin.
Yeni kesme takımını yerleştirin. Bunun için 1 numaralı tutucuyu pafta kafasının
1 numaralı pozisyonuna, 2 numaralı tutucuyu 2 numaralı pozisyonuna, 4
numaralı tutucuyu 4 numaralı pozisyonuna ve 3 numaralı tutucuyu 3 numaralı
pozisyonuna yerleştirin. Son tutucu kolaylıkla ve örneğin çekiç gibi yardımcı
aletler kullanılmadan tam uyumlu şekilde yerine geçmelidir. Örneğin aşınan
tutucular nedeniyle fazla tolerans söz konusuysa, diş toleransları artar. Tolerans
yoksa, yani tutucular sıkışıyorsa, kilit kolu pafta kafasını açamaz ya da kapa-
tamaz.
DUYURU
Bu durum kilit kolunun kırılmasına yol açar.
Kapağı (4) (Şekil 2) takın, vidaları sıkın, kilit kolunun hareketliliğini kontrol edin.
Kilit kolu, iki nihai pozisyonu arasında elle hareket ettirilebilmelidir (kesme
takımını açma ve kapatma). Aksi takdirde kesme takımının tekrar demonte
edilmesi ve dörtgen mil, tutucu ve kapağın tekrar temizlenmesi gerekir. Usulüne
aykırı uygulamalar sonucunda tutucuların kenarları da hasar görebilir. Bu
hasarlar ince bir eğe ya da bileme taşıyla usulüne uygun şekilde düzleştirilme-
lidir. Kesme takımı makinede değiştirilecekse, tutucuların pafta kafasından
çıkarılması için pafta kafası kilit kolu yukarıda olacak şekilde konumlandırılarak
ayar mili aralığına talaş düşmesi önlenmelidir. Tutucuları ancak 1, 2, 4, 3 sıra-
lamasına uygun çıkarın.
Yeni kesme takımını yerleştirmeden önce kilit kolunu aşağıya konumlandırın.
İlk önce 1 numaralı tutucuyu, ardından 2, 4, 3 sıralamasına uygun diğer tutu-
cuları yerleştirin.
4. Kullanım
4.1. Sağ diş – Sol diş
DUYURU
Seçilen kesme takımına uygun olarak doğru kilit kolu ve dayanak vidasının
yerleştirilmiş olmasına (bkz. 3.2.) ve kesme takımı dönme yönünün tersine
çevirme şalterinde (5) doğru ayarlanmış olmasına dikkat edin (2.2).
4.2. Diş ebatının ayarı
Ayar esnasında kilit kolunun (1) (Şekil 2) dayanak vidasına (3) (Şekil 2) dayalı
olmasına, yani pafta kafasının kapalı olmasına mutlaka dikkat edilmelidir.
İstenilen diş ebatı dörtgen anahtarla (9) (Şekil 5) ayar milinden (10) (Şekil 2)
ayarlanır. Kaba ayar, oval pencerede (11) (Şekil 2) 1 numaralı tutucudaki ilgili
işaret pafta kafasındaki (38) (Şekil 2) işaretle örtüşene kadar ayar milinin
ayarlanması suretiyle yapılır. Hassas ayar, her kesme takımının teslimat
kapsamına dahil olan hassas ayar tablosu (Şekil 14) yardımıyla gerçekleşir.
Tablonun numarası ilgili pafta kafasının numarasıyla aynı olmalıdır. Hassas
ayar tablosunda her diş ebatı (44) (Şekil 14) için ayar mili ayar rakamı (45)
(Şekil 14) belirtilmiştir. Bu ayar rakamı, ayar milinin üstünde pafta kafasında
yer alan işaretle (12) (Şekil 2) örtüşmelidir. Ayar rakamına daima sağa döndürmek
suretiyle gidin. Ayar rakamı örneğin "8" ise, ayar mili ilk önce "6" ya da "7"
rakamına getirilmeli, ardından "8" rakamına gidilmelidir. Sol dişler için karşı
taraftaki işaret geçerlidir (13) (Şekil 2). Ayar rakamına sola döndürmek suretiyle
gidin. Kesme takımları hassas ayar tablosu olmadan teslim edilirse, ayar
rakamının kullanıcı tarafından ölçme masdarı, diş masdarı ya da örnek diş
yardımıyla belirlenmesi gerekir. Her ayar çalışmasından sonra elde edilen diş
ebatı mutlaka ölçülerek kontrol edilmelidir.
4.3. Uzunluk dayanağının ayarı
İstenilen diş uzunluğu uzunluk dayanağından (14) (Şekil 4) ayarlanır. Bunun
için sıkıştırma kolunu (15) çözün ve uzunluğu skalaya göre (16) (Şekil 4)
ayarlayın. Gerekirse şanzıman ünitesini kesmeye başlama koluyla (17) sola
hareket ettirin. Konik boru dişlerinde standart diş uzunluğu, uzunluk dayanağı
skalaya göre (16) istenilen diş ebatına ayarlandığında otomatik olarak elde
edilir. Bunun için uzunluk dayanağındaki sıfır işareti ilgili diş ebatına ayarlan-
malıdır.
Uzun diş için bkz. 4.6.
4.4. Devir seçimi
REMS Unimat 75 makinesi 2 devir sayısına sahiptir. Küçük diş çapları için
(yaklaşık 45 mm'ye kadar) tuş II'ye basılarak (18) (Şekil 4) 70 rpm devir seçilir.
Daha büyük diş çapları için (yaklaşık 45 mm üzeri) tuş I'e (19) basılarak 35 rpm
devir seçilir. Daha sert malzeme ya da daha kaba dişler 35 rpm (Tuş I (19))
devrine daha erken geçilmesini zorunlu kılabilir.
REMS Unimat 77 makinesi 4 devir sayısına sahiptir. Tuş I (19) ve II (18) yardı-
mıyla yapılan elektrikli devir seçiminin yanı sıra, şanzıman şalt koluna basılarak
ya da çekilerek (20) 2 ayrı devir daha ayarlanır:
8 rpm:
Şanzıman şalt kolu basılı
+ Tuş I: 3 – 4" zor işlenir malzemeler
16 rpm:
Şanzıman şalt kolu basılı
+ Tuş II: 3 – 4" normal işlenir malzemeler
1¼ – 2½" zor işlenir malzemeler
25 rpm:
Şanzıman şalt kolu çekili
+ Tuş I: 1¼ – 2½" normal işlenir malzemeler
maks. 1" zor işlenir malzemeler
50 rpm:
Şanzıman şalt kolu çekili
+ Tuş II: maks. 1" normal işlenir malzemeler
4.5. Malzemenin sıkıştırılması
Tutucuları kilit koluyla (1) (Şekil 2) kapatın, pafta kafasını kesmeye başlama
koluyla (17) (Şekil 4) sağ nihai pozisyona hareket ettirin, diş uzunluğunu ayar-
layın (bkz. 4.2. ve 4.3.).
Mekanik mengene:
Malzemeyi dikkatle Strehler pafta taraklarına dayanana kadar yerleştirin. Malzeme,
sıkıştırma koluyla (23) (Şekil 4) kendiliğinden merkezlenerek sıkıştırılır.
Pnömatik mengene:
Pnömatik mengeneyi aşağıda belirtildiği gibi işlenecek çapa ayarlayın: Sıkıştırma
vidasını (27) (Şekil 12) çözün. Mengeneyi sıkıştırma koluyla (23) (Şekil 12)
açın. Ayak şalterine basarak pnömatikle işletilen sıkıştırma çenesini (33) (Şekil
12) ileri sürün. Teslimat kapsamındaki ayar sacını (31) (Şekil 12) pnömatikle
çalışan sıkıştırma çenesi (33) (Şekil 12) ile onun sıkıştırma elemanları (32)
(Şekil 12) arasına sürün. Pnömatikle çalışan sıkıştırma çenesini ayak şalterine
tekrar basarak açın. Sıkıştırılacak malzemeyi yerleştirin. Sıkıştırma çeneleri
malzemeye yanaşana kadar mengeneyi sıkıştırma koluyla (23) manuel olarak
(el kuvvetiyle) kapatın. Sıkıştırma vidasını (27) sıkın. Ayak şalterine basın, ayar
sacını çıkarın. Malzemeyi dikkatle Strehler pafta taraklarına dayanana kadar
yerleştirin. Malzemeyi ayak şalterine basmak suretiyle sıkıştırın.
Pnömatik mengeneyle manuel sıkıştırmanın gerektiği hallerde ayar sacının
yerleştirilmesi gerekir. Aksi takdirde diş ortalayarak açılmaz.
Plastik boruları ya da et kalınlığı az olan metal boruları sıkıştırmak için, düzensiz
sıkıştırmaları önlemek amacıyla basınçlı havanın çalışma basıncını azaltmak
gerekebilir.
4.6. İş akışı
Koruyucu kapağı (21) (Şekil 4) kapatın. Makineyi çalıştırın (devir seçimi için
bkz. 4.4.), kesmeye başlama koluna (17) basarak dişi saat yönünün tersine
kesmeye başlayın. 2 ya da 3 diş açıldıktan sonra ilerlemeye otomatik olarak
devam edilir. Ayarlanan diş uzunluğuna ulaşıldığında kilit kolu (1) tetikleme
kamı (2) üzerine biner ve Strehler pafta tarakları otomatik olarak açılır. Şanzıman
ünitesini kesmeye başlama koluyla (17) saat yönünde sağa hareket ettirin.
Makine çalışırken kesmeye başlama kolunu yaylı nihai pozisyonu geçecek
şekilde tamamen sağa çevirerek pafta kafasının tekrar kapanmasını sağlayın.
Ardından tuşa (22) (Şekil 4) basarak makineyi kapatın ve malzemeyi alın.
Unimat 75 ile maks. Ø 30 mm'ye kadar uzun dişler açılabilir. Uzunluk dayana-
ğını gerekirse maks. uzunluğa ayarlayın (bkz. 4.3). Bu esnada malzeme
şanzıman ve motordan (içi oyuk mil) geçirilir. Kilit kolu pafta kafasını açmadan
önce makineyi kapatın, mengeneyi açın, kesmeye başlama koluyla (17) pafta
kafasını malzemeyle birlikte sağ nihai pozisyona hareket ettirin, ancak yaylı
nihai pozisyonu geçmeyin. Mengeneyi tekrar kapatın, makineyi tekrar çalıştırın.
Bu işlem istenildiği kadar tekrarlanabilir.
4.7. Özel sıkıştırma aletleri
Kısa pimlere diş açmak için Ø 6 – 42 mm özel sıkıştırma çeneleri teslim edile-
bilir (Şekil 13).
Nipel kesmek için otomatik içten sıkıştırmalı, ½ ile 4" arası 9 farklı ebatta nipel
tutuculardan oluşan REMS Nippelfix kullanılır. Boru uçlarının iç çapaklarının
alınmış olmasına, boruların sonuna kadar nipel tutuculara geçmiş olmasına ve
standardın altında boyda nipellerin kesilmemesine dikkat edilmelidir. Ayar
çalışmaları ve iş akışı Bölüm 4.1. – 4.6. arası tarif edildiği gibi yapılmalıdır.
UYARI
Nipelleri nipel tutucudan çekerek çıkarırken dişler nedeniyle kesik yara-
larını önlemek için eldiven takın!
4.8. Zor işlenir malzemeler
Yüksek sağlamlığa (yaklaşık 500 N/mm² üzeri) sahip malzemeye ve paslanmaz
çeliğe (Inox) diş açmak için HSS malzemeden Strehler pafta tarakları kullanıl-
malıdır.
4.9. Betonarme çeliğine diş açma
Bunun için ek kesicili ("RHSSZ" model) Strehler pafta tarakları kullanılmalıdır.
Betonarme çeliği hem manuel hem de pnömatik mengeneyle sıkıştırılabilir.
Betonarme çeliğinin yuvarlak olmayan kesitleri, küçük çap yatay duracak şekilde
manuel mengeneye yerleştirilmelidir. Pnömatik mengenede betonarme çeliği
mengene ayarının yapıldığı şekilde sıkıştırılmalıdır. Ayar küçük çapla yatay
olarak yapıldıysa, betonarme çeliğinin daima aynı pozisyonda yerleştirilmesi
gerekir. Aksi takdirde pnömatik mengenenin sıkıştırma yolu, malzemeyi güvenli
şekilde sıkıştırmaya yeterli olmaz.
İşlenmesi zor malzemelerde 35 rpm devir (Tuş I) seçin ve REMS Spezial pafta
yağı kullanın. Kesmeye başlama sıradan malzemelere göre daha uzun sürer.
2 – 3 diş açılana ve ilerleme otomatik olarak gerçekleşene kadar kesmeye
başlama basıncını sabit tutun.
4.10. Pah kırma/Tıraşlama çeneleri
REMS Unimat 75 makinesinin aksesuarı olarak 45° pah kırma/tıraşlama kafası,
Ø 7 – 62 mm, 45° pah kırma/tıraşlama çeneleri dahil, Ø 7 – 62 mm, tutucularıyla
birlikte sunulmaktadır. Bu aksesuarla, boru ve pimlerin uçlarında dış çaptan
45° açıyla pah kırma işlemi gerçekleştirilebilir. Diğer açılar kullanıcı tarafından
pah kırma/tıraşlama çenelerine taşlanarak uygulanabilir. Pah kırma/Tıraşlama
tur