Przed ścinką drzewa należy dokładnie rozważyć wszystkie
warunki, które mogą wpływać na zaplanowany kierunek jego
obalenia, w tym:
Kąt pochylenia drzewa. Kształt korony. Obciążenie korony
śniegiem.
Warunki wiatrowe. Przeszkody w promieniu obalania drzewa
(np. inne drzewa, linie przesyłowe prądu, drogi, budynki itp.).
OSTRZEŻENIE
○ Należy zawsze zwracać uwagę na stan drzewa. Drzewo
należy skontrolować pod kątem obszarów rozkładu i
gnicia pnia, które mogą spowodować jego pęknięcie i
obalenie wcześniej, niż jest to oczekiwane.
○ Skontrolować drzewo pod kątem obecności suchych
gałęzi, które mogą się złamać i uderzyć operatora
podczas pracy.
Podczas ścinki drzewa zwierzętom i osobom postronnym
należy uniemożliwić dostęp do drzewa na odległość
równą co najmniej dwukrotnej wysokości drzewa.
Usunąć krzewy i gałęzie znajdujące się wokół drzewa.
Przygotować drogę ewakuacyjną w kierunku przeciwnym
do kierunku obalania drzewa.
PODSTAWOWE ZASADY PODCZAS ŚCINKI DRZEW
Zwyczajowo, na ścinkę drzewa składają się dwa działania
związane z cięciem: podcinanie i wykonywanie rzazu
ścinającego. Górny rzaz podcinający należy wykonać po
stronie drzewa skierowanej w kierunku obalania. Kontrolować
nacięcie w czasie wykonywania dolnego rzazu podcinającego,
aby nie był on wycięty zbyt głęboko w pniu. Podcięcie powinno
być głębokie na tyle, aby stworzyć wystarczająco szeroką
i mocną zawiasę. Otwór podcięcia powinien być na tyle
szeroki, aby umożliwiał kontrolowanie kierunku obalania przez
maksymalnie długi czas. Rzaz ścinający należy wykonać po
przeciwnej stronie drzewa, mniej więcej jeden do dwóch cali
(3-5 cm) powyżej krawędzi podcięcia. (Rys. 23)
23. Kierunek obalania
24. Minimalny kąt podcięcia: 45°
25. Zawiasa
26. Rzaz ścinający
Nigdy nie przecinać pnia na wskroś. Zawsze pozostawić
zawiasę.
Zawiasa kieruje obalane drzewo. W przypadku przecięcia
pnia na wskroś operator traci kontrolę nad kierunkiem
obalania.
W rzazie umieścić klin lub dźwignię, zanim drzewo stanie
się niestabilne i zacznie się przechylać. Zabezpieczy to
prowadnicę przed zakleszczeniem w rzazie ścinającym,
jeżeli kierunek obalania został źle oceniony. Przed
ostatecznym obaleniem drzewa należy się upewnić, że w
promieniu obalania nie znajdują się ludzie.
RZAZ ŚCINAJĄCY PRZY ŚREDNICY PNIA WIĘKSZEJ,
NIŻ DWUKROTNA DŁUGOŚĆ PROWADNICY
Wykonać duże, szerokie podcięcie. Następnie wyciąć
wgłębienie w centrum podcięcia. Zawsze po obu stronach
środka rzazu pozostawić zawiasy. (Rys. 24)
Wykonać rzaz ścinający wokół pnia, tak jak zostało to
przedstawione na Rys. 25.
OSTRZEŻENIE
Te metody są niezwykle niebezpieczne, ponieważ
wymagają one wykorzystania końcówki prowadnicy, co
może skutkować odbiciem.
Te techniki powinny być stosowane wyłącznie przez
profesjonalistów.
OKRZESYWANIE
Okrzesywanie to usuwanie gałęzi z drzewa przeznaczonego
do ścinki.
OSTRZEŻENIE
Większość wypadków związanych z odbiciem ma
miejsce podczas okrzesywania.
Nie korzystać z końcówki prowadnicy. Należy zachować
najwyższą ostrożność, aby końcówka prowadnicy
nie weszła w kontakt z dłużycą, innymi gałęziami lub
obiektami. Należy zachować najwyższą ostrożność,
gdyż gałęzie mogą być naprężone. Mogą one odgiąć
się sprężyście w kierunku operatora, powodując utratę
kontroli, co może być przyczyną obrażeń. (Rys. 26)
Stanąć z lewej strony pnia. Utrzymywać stabilną postawę
i oprzeć pilarkę łańcuchową o pień. Trzymać pilarkę
łańcuchową blisko siebie, aby mieć nad nią pełną kontrolę.
Pozostawać w bezpiecznej odległości od łańcucha. Ruchy
wykonywać tylko wtedy, gdy pień znajduje się między
operatorem, a łańcuchem. Zwracać uwagę na naprężone
gałęzie, które mogą odgiąć się sprężyście.
OKRZESYWANIE KONARÓW
Podczas okrzesywania konarów z łatwością może dojść do
zakleszczenia prowadnicy. Naprężone konary często pękają,
dlatego też konary nastręczające problemów należy okrzesywać
kawałkami. Należy stosować się do zasad, które obowiązują
przy cięciu poprzecznym. Należy przewidywać rozwój wydarzeń
i być świadomym możliwych konsekwencji wszystkich działań.
CIĘCIE POPRZECZNE/PRZECINANIE DŁUŻYCY NA
KŁODY
Przed przystąpieniem do przecinania dłużycy należy
zastanowić się nad rozwojem wypadków. Dłużycę należy
skontrolować pod kątem obecności naprężeń i przecinać ja
w sposób, który uniemożliwi zakleszczenie prowadnicy.
CIĘCIE POPRZECZNE DŁUŻYCY, NACISK Z GÓRY
Przyjąć stabilną postawę. Rozpocząć od cięcia z góry. Nie
wykonywać zbyt głębokiego rzazu; mniej więcej 1/3 średnicy
dłużycy wystarczy. Zakończyć cięciem z dołu.
Rzazy powinny się połączyć. (Rys. 27)
27. Rzaz odciążający
28. Rzaz poprzeczny
29. Nacisk z góry
30. Strona nacisku
31. Strona naprężenia
32. Względna głębokość rzazów
GRUBA DŁUŻYCA, O ŚREDNICY WIĘKSZEJ, NIŻ
DŁUGOŚĆ PROWADNICY
Rozpocząć od wykonania rzazu po przeciwnej stronie
dłużycy. Pociągnąć pilarkę łańcuchową do siebie, po czym
wykonać poprzednią procedurę. (Rys. 28)
Jeżeli dłużyca leży na podłożu, należy wykonać rzaz
wgłębny, aby uniknąć cięcia w podłożu. Zakończyć cięciem
z dołu. (Rys. 29)
CIĘCIE POPRZECZNE DŁUŻYCY, NACISK Z DOŁU
Przyjąć stabilną postawę. Rozpocząć od cięcia z dołu.
Głębokość rzazu powinna być równa mniej więcej 1/3
średnicy dłużycy.
Zakończyć cięciem z góry. Rzazy powinny się połączyć.
(Rys. 30)
33. Rzaz odciążający
34. Rzaz poprzeczny
35. Nacisk z dołu
36. Strona naprężenia
37. Strona nacisku
38. Względna głębokość rzazów
GRUBA DŁUŻYCA, O ŚREDNICY WIĘKSZEJ, NIŻ
DŁUGOŚĆ PROWADNICY
Rozpocząć od wykonania rzazu po przeciwnej stronie dłużycy.
Pociągnąć pilarkę łańcuchową do siebie, po czym wykonać
poprzednią procedurę. Wykonać rzaz wgłębny, jeżeli dłużyca
leży tuż nad podłożem Zakończyć cięciem z góry. (Rys. 31)
OSTRZEŻENIE
NIEBEZPIECZEŃSTWO ODBICIA
Nie należy podejmować prób wykonywania rzazu
wgłębnego bez należytego przeszkolenia. Wykonywanie
rzazu wgłębnego wymaga wykorzystania końcówki
prowadnicy, co może grozić odbiciem. (Rys. 32)
117
Polski