jednokomórkowych) światło świeci od spodu
przez otwór w stoliku mikroskopu, a następ-
nie przez obserwowany obiekt. Droga światła
prowadzi dalej przez obiektyw i okular, gdzie
z kolei następuje powiększenie obrazu, a na
koniec dociera do oka (obserwacja w świetle
przechodzącym).
Wiele mikroorganizmów wodnych, części ro-
ślin i drobne elementy ciała zwierząt posiada
naturalną cechę transparentności, inne muszą
najpierw zostać odpowiednio spreparowane,
aby stały się przezroczyste. Można to zrobić
poprzez wstępną obróbkę lub nasączenie
specjalnymi substancjami (mediami) lub przez
odkrawanie z preparatu cieniutkich skrawków
(cięcie ręczne, cięcie mikrotomowe), po czym
dopiero nadają się one do badania. Metody te
opisane są poniżej.
6.2 Wykonywanie cienkich wycinków
Jak już wyżej wspomniano, wykonanie takich
preparatów wymaga wycięcia fragmentów
o możliwie najmniejszej grubości. W celu
uzyskania najlepszych wyników preparowa-
nia potrzeba będzie nieco wosku lub parafi-
ny. Można do tego wykorzystać np. zwykłą
świecę. Wosk należy umieścić w niewielkim
garnku i rozgrzać go nad ogniem. Preparo-
wany obiekt zanurzyć kilkukrotnie w ciekłym
wosku. Następnie odczekać do jego stward-
nienia. Przy pomocy mikrotomu (rys. 2, 24)
lub noża/skalpela odciąć następnie jak naj-
136
cieńsze fragmenty od otoczonego woskiem
obiektu.
NIEBEZPIECZEŃSTWO!
Przy posługiwaniu się no-
żami/skalpelami lub mikro-
tomem
należy
szczególną ostrożność! Ich
ostrza stwarzają podwyższo-
ne ryzyko skaleczenia się!
Gotowe wycinki położyć na szkiełku podstaw-
kowym i przykryć szkiełkiem nakrywkowym.
6.3 Sporządzanie własnego preparatu
Położyć obserwowany obiekt na szkiełku
podstawkowym i za pomocą pipety (rys. 7,
22a) dodać do niego kroplę wody destylowa-
nej (rys. 7).
Przyłożyć szkiełko przykrywające prostopa-
dle do krawędzi kropli wody tak, aby woda
przebiegała wzdłuż krawędzi szkiełka przy-
krywającego (rys. 8). Następnie powoli opu-
ścić szkiełko na kroplę wody.
RADA:
i
Znajdujący się w zestawie
zagęstnik "Gum-Media" (rys.
2, 25b) służy do sporządza-
nia stałych preparatów. Po
zachować
dodaniu go do preparatu za-
miast wody destylowanej po
pewnym czasie stwardnieje,
co spowoduje, że obiekt na
stałe pozostanie na szkiełku
podstawkowym.
7. Doświadczenia
Po zapoznaniu się z mikroskopem można prze-
prowadzić opisane poniżej doświadczenia i ob-
serwować ich wyniku pod mikroskopem.
7.1 Druk gazetowy
Obiekty:
1. mały kawałek papieru z gazety codziennej
z fragmentem zdjęcia i kilkoma literami.
2. podobny kawałek papieru z czasopisma
W celu umożliwienia obserwacji liter i obrazu,
z każdego obiektu należy sporządzić pre-
paraty o ograniczonej trwałości. Ustawić na
mikroskopie najmniejsze powiększenie i użyć
preparatu z gazety codziennej. Litery wyglą-
dają na postrzępione i wykonane łamaną linią,
ponieważ gazety codzienne drukowane są
na szorstkim papierze niskiej jakości. Litery
czasopisma ilustrowanego są gładsze i peł-