1. Destpêk
1.1. taybetî
ev amura tansiyonê li rêbazek asîlometrîk tê bikaranîn sistolojik û diastolik bi ewlehi avêtina nebze û bi awayekî
lezgînî ser milda amurek xwegerî ye.
Ev amûra tansiyonê bi rêbazek teknikek bilind de ji bo ku hêsqan bê bikaranîn hatiye amade kirin.
Pêşiya bikaranîna amura tansiyonê de rênişa bikaranînê baldarî bixwînin û paşê li ciyekî ewlhî bi cî bikin. Jibo
tansiyona xwe seri li pisporê bijijk bidin.
Baldarî
1.2. agahiyê pîvana xwegerî
pîvana xwe geriyê taybet jibo kontrol kirine ye.jibo tedavîyê nine. Ew pîvanê ku derdikeve holê
bi bijijkê xwe re parve bikin. Tu deme ew nirxên derdikeve holê reçeteye ku bijijk daya we ne
guherînin.
Dîmenên nebzê jibo ew kesê ku dilê wan de pîlên dil heye amurê dil nine.
Ku hşlavêtina dil diyar buye dimenên ku ji vî amurê derdikeve bila bin nêrînê bijijk da be.
Hevbandoriya elektromanyetik
Parçeyên amurê yên pir hesas hene. Jibo ku amur zerar nebine taybet ji wan cîhazan dur bikin.
(telefona destan.firinê mikro dalga û hwd.)ev hundurê amura tansiyonê dibe ku xera bike.
2. jibo tansiyon û derheqa pîvana tansiyonê de agahiyên taybet
2.1 Tansiyon ligorê çi dakefe û dikeve?
Seviya tansiyonê li gorê rêbazê vegerina pergala meşuyê tê kifşekirinew sinyale kut ê mejuyê di laşe mirov de tansi-
yona laşe mirov cüda tesir dike.di lkaş de hencav û demaran firehiyek pêk tine.dema pêmpekirina xwînde tansiyon
dertikeve asta herî bilind.ji vî re tansiyona biçûk tê gotin. Dema dil di gerandina xwînde bêhna xwe dide nabera
herdu dilavêtinê de tansiyon dikeve aste herî kêm de ji vê re jî tansiyonâ kêm tê gotin. Tansiyona nirxên biçûk nîşe:
jibo paastina hindek nexweşiyan pêwîste nirxên tansiyonê nabera nirxên normal de bibe.
2.2 kêjan nirx normale?
Dema bêndanê de nirxên tansiyonê derkeve astek bilind.heke tansiyona bilind 90 mmHg û tansiyana kêm sewr
140 mmHg be. Heke nirx ser van pîvanan be. Seri li bijijkê xwe bidin.tansiyona bilin jibo pêşerojê dibe ku zerar bide
dil û ciğer û gorcikan.
Heke nirxê tansiyana we zede kêm be: minak tansiyona we yên bilin bin 100 mmHg yê de be .tansiyona biçûk bin
60 mmHg yê de be disa jî serî li bijîjkê xwe bidin.
Tansiyonê we yê normal jî be disa pêwiste hun her tim tansiyona xwe bin kontrole de bikin.ev pêşnîyareke.bi vê
awayê hun dikarên ku tansiyona we de guhertinek hebe zûtir ferq bikin.
Heke derheqa tansiyonê de hun tedavi dibin nav rojê de dem dem tansiyona xwe pêvin û
dîmen^n nirxan nişe bigrin û ewan nişan tomarbikin. Evan nirxan bi bijijkê xwe re parve bikin.
Teqez li nirxên dêmenê nenêrin li gorê wan nirxan doza dermanê xwe ne guherînin.
Derheqa nirxên tansiyon^ku Rêxistin yê cihanê (WHO) kifşe kiriye li jê re
38