WSKAZÓWKA!
Czynność tę należy wykony-
wać bardzo ostrożnie. Jeżeli
stolik mikroskopu zostanie
podniesiony
zbyt
może dojść do zetknięcia się
obiektywu ze szkiełkiem pod-
stawowym i ich uszkodzenia!
8. Obserwowany obiekt - właściwości i
preparowanie
8.1 Właściwości obserwowanego obiektu
Za pomocą tego urządzenia, tj. mikroskopu
ze światłem odbitym i przechodzącym, możli-
wa jest obserwacja obiektów przezroczystych
oraz nieprzezroczystych. Obraz danego obiek-
tu jest „przenoszony" za pośrednictwem świa-
tła. Dlatego też właściwe oświetlenie decyduje
o tym, czy obiekt jest widoczny czy nie!
Podczas obserwacji obiektów nieprzezroczy-
stych (mętnych) (np. takich jak mniejsze zwie-
rzęta, części roślin, kamienie, monety itd.)
przez ten mikroskop światło pada na obser-
wowany przedmiot. Od niego odbija się ono
z powrotem i przez obiektyw i okular (który
powoduje powiększenie) dociera do oka (ob-
serwacja w świetle odbitym).
Natomiast w przypadku obiektów przezro-
czystych (transparentnych) (np. organizmów
156
jednokomórkowych) światło świeci od spodu
przez otwór w stoliku mikroskopu, a następ-
nie przez obserwowany obiekt. Droga światła
prowadzi dalej przez obiektyw i okular, gdzie
z kolei następuje powiększenie obrazu, a na
szybko,
koniec dociera do oka (obserwacja w świetle
przechodzącym).
Wiele mikroorganizmów wodnych, części ro-
ślin i drobne elementy ciała zwierząt posiada
naturalną cechę transparentności, inne muszą
najpierw zostać odpowiednio spreparowane,
aby stały się przezroczyste. Można to zrobić
poprzez wstępną obróbkę lub nasączenie
specjalnymi substancjami (mediami) lub przez
odkrawanie z preparatu cieniutkich skrawków
(cięcie ręczne, cięcie mikrotomowe), po czym
dopiero nadają się one do badania. Metody te
opisane są poniżej.
8.2 Wykonywanie cienkich wycinków
Jak już wyżej wspomniano, wykonanie takich
preparatów wymaga wycięcia fragmentów
o możliwie najmniejszej grubości. W celu
uzyskania najlepszych wyników preparowa-
nia potrzeba będzie nieco wosku lub parafi-
ny. Można do tego wykorzystać np. zwykłą
świecę. Wosk należy umieścić w niewielkim
garnku i rozgrzać go nad ogniem. Preparo-
wany obiekt zanurzyć kilkukrotnie w ciekłym
wosku. Następnie odczekać do jego stward-
nienia. Przy pomocy mikrotomu (rys. 2, 24)
lub noża/skalpela odciąć następnie jak naj-
cieńsze fragmenty od otoczonego woskiem
obiektu.
NIEBEZPIECZEŃSTWO!
Przy posługiwaniu się no-
żami/skalpelami lub mikro-
tomem
należy
szczególną ostrożność! Ich
ostrza stwarzają podwyższo-
ne ryzyko skaleczenia się!
Gotowe wycinki położyć na szkiełku podstaw-
kowym i przykryć szkiełkiem nakrywkowym.
8.3 Sporządzanie własnego preparatu
Położyć obserwowany obiekt na szkiełku
podstawkowym i za pomocą pipety (rys. 8,
22a) dodać do niego kroplę wody destylowa-
nej (rys. 8).
Przyłożyć szkiełko przykrywające prostopa-
dle do krawędzi kropli wody tak, aby woda
przebiegała wzdłuż krawędzi szkiełka przy-
krywającego (rys. 9). Następnie powoli opu-
ścić szkiełko na kroplę wody.
zachować