9. Opbouw – beschermkappen:
Om de binnenkant van de telescoop tegen stof e.d. te beschermen is
de tube opening door een stofbeschermkap beschermd.
Neem de kap ter observatie van de opening.
10. Opbouw – Buigbare assen:
Om de exacte fijnregeling van de declinatie en de uuras te
vergemakkelijken worden de buigbare assen aan de daarvoor voorzie-
ne houders van de beide assen gezet. (No. 14, X)
De lange buigbare as (No. 1, 14) wordt parallel aan de
telescoopbuis gemonteerd. De bevestiging gebeurt met een klem-
schroef aan de voorziene inkerving van de as.
De korte buigbare as (No. 1, 15) wordt zijdelings gemonteerd. De
bevestiging gebeurt met een klemschroef aan de voorgeziene inker-
ving van de as
Uw telescoop is nu gebruiksklaar.
Deel II – Bediening
1. Montering
De volgende informatie is van groot belang voor de precisie bij het
richten van en volgen met de telescoop tijdens een observatienacht.
De telescoop beschikt over een zogenaamde „parallactische monte-
ring" (ook equatoriale montering genoemd). Deze wordt gekenmerkt
door twee loodrechte, onderling draaibare assen (No. 16, a+b)
De zogenaamde rechte klimmingsas (ook RK- of uuras) (No. 16,b)
moet parallel van de poolas van de aarde (No. 26, c)
uitgericht zijn. De juiste instelling van de poolhoogte wordt behandeld
in Deel II – 4. (Bediening – instellen).
Met de declinatie-as (ook DEC- of elevatie-as) (No. 16, a) stelt u de
hoogte van een hemellichaam met betrekking tot de
hemelsequator (No. 26, d) in. Zoek hiervoor de
declinatiecoördinaten van het betreffende hemellichaam op op een
sterrenkaart of ontdek zelf de lichamen.
Door het manuele instellen van de uuras over de buigbare as (No. 1,
15) compenseert u steeds de aardomdraaiing in de tegengestelde
richting. Zo blijft het door u gekozen (=uitgerichte) hemellichaam
steeds in het gezichtsveld van het oculair.
Daar de uuras zo steeds gecontroleerd over de buigbare golven
beweegt worden moet, zou ook een elektrische vervolging zinvol zijn
(Onderdeel beschikbaar – zie Onderdelen: Montering).
2. Plaatsing:
Een donkere plaats om de telescoop op te stellen is voor veel obser-
vaties van wezenlijk belang, aangezien storende lichten (lampen,
lantaarnpalen) de detailscherpte van het door de telescoop waarge-
nomen beeld sterk kunnen verminderen.
Als u vanuit een verlichte ruimte ‚s nachts naar buiten gaat, moeten
uw ogen eerst aan het donker wennen. Na ca. 20 minuten kunt u dan
met de astronomische observatie beginnen.
Een donkers standplaats is voor vele kijkers heel belangrijk, Kijk niet
vanuit een gesloten raam en zet de telescoop met toebehoren ca. 30
minuten voor begin van het kijken op de standplaats om een tempera-
tuurvergelijk te maken.
Verder moet erop gelet worden dat de tele scoop op een effen, sta-
biele ondergrond staat.
3. Balans:
De telescoop moet voor het kijken uitgebalanceerd worden. Dat
betekent, dat de declinatle-as en de uren-as voor een lichte en exacte
bediening ingesteld worden.
De uren-as wordt uitgebalanceerd, indien de fixeerschroef (I) los
gemaakt wordt en de gewichts stangen in een rechte positie zijn.
Verschuif nu het contragewicht (H) op de stang, tot de tube en het
contragewicht in deze rechte positie zijn. Draal de fixeerschroef (I) en
de uren-as weer aan.
De declinatie-as wordt uitgebalanceerd, indien de fixeerschroef (D)
van de declinatie-as los gemaakt wordt. Daarna de schroef van de
tube houder losmaken en verschuif de tube zo dat deze ook in een
rechte positie verkeert. Vergeet niet de schroef van de tube houder en
de fixeerschroef van de declinatie-as weer aan te draaien.
4. Instellen:
Stel de breedtegraadsas (No. 16, F) (Poolhoogte) in, door de fixeer-
schroef (No. 18, X) los te draaien en de poolhoogte met de instelling-
schroef (No. 18, Y) overeenkomend in te stellen.
Het getal waarop u de as instelt, richt zich naar de breedtegraad van
de plaats waar u zich bevindt (bijv. Eindhoven 51°, Groningen 53°).
Vergeet niet de fixeerschroef weer aan te draaien. Stel vervolgens de
declinatie-as (No. 16, C) in op 90°, door de fixeerschroef (No. 16, D)
los- en weer vast te draaien. De kijkbuis van de telescoop is nu paralell
aan de aardas uitgericht. Dit noemen we uitgericht op de pool.
Tip:
i
De precieze breedtegraad van de plaats van waa-
ruit u observeert is in een atlas altijd aan de
rechter of linker rand van een landkaart te vinden.
Informatie is ook verkrijgbaar via de gemeente, het
kadaster of ook in het internet: bijv. onder www.
heavens-above.com. Daar kunt u met „Anonymous
user > Select" uw land kiezen; de bijbehorende
gegevens worden dan getoond.
5. Uitrichten op de pool:
Richt de telescoop met de buisopening naar voor in noordelijke rich-
ting uit. Hiervoor draait u de vastzetschroef los (No. 19). Nu kunt u
de telescoopbuis draaien en exact uitrichten naar het noorden. Neem
eventueel een kompas als hulpmiddel. Daarna wordt de vastzetschro-
ef weer gefixeerd.
Controleer of de telescoop net zo is opgesteld als in No. 28 wordt
getoond. Het contragewicht (No. 28, X) wijst naar de grond en vormt
samen met de kijkbuis een loodrechte as.
In deze positie ziet u door de zoeker het poolgebied met de poolster.
De poolster is de meest heldere ster in dit gebied.
Deze zou ook in het midden van het gezichtsveld van het oculair
(f=20 mm) te zien moeten zijn. De uitrichting op de pool is geslaagd.
Deze opstelling vergt wat geduld, wordt echter beloond door een rela-
tief goede positionering bij het zoeken naar hemelcoördinaten.
Bij deze uitrichting op de pool dienen de deelcirkels (scala's) van de
declinatieas (No. 29) op „9" (= 90°) en de uuras (No. 30) op „0" (= 0
uren) te staan. Anders draait u de beide scala's voorzichtig naar de
juiste waarden (steeds op de pijlen uitgericht).
Zo ingesteld, kunt u het vinden van hemellichamen met behulp van
deelcirkels (schalen) gebruiken (zie ook 3.1. Mogelijke observatieob-
jecten).
6. Zoeker
Uw telescoop is nu grof gericht en ingesteld.
Om een aangename observatiepositie te verkrijgen, maakt u de
schroeven van de buishouder voorzichtig los (No. 9, X), zo dat u de
telescoopbuis draaien kunt. Breng het oculair en de zoekertelescoop/
LED-zoeker in een positie, van waaruit u gemakkelijk observeren kunt.
De fijnregeling gebeurt met behulp van de zoekertelescoop. Kijk door
de zoeker en probeer de poolster (No. 27) in het midden van het dra-
denkruis van de zoekertelescoop in te stellen (No. 31). Bij de juiste
instelling zullen u de golf (No. 16, K) de uuras (No. 16, b), alsook de
golf (No. 16, E) van de declinatie-as (No. 16, a) helpen.
7. Observatie
Nadat u de poolster in de zoekertelescoop/LED-zoeker ingesteld hebt,
zult u de poolster in de telescoop herkennen kunnen, als u door het
oculair kijkt.
NL
27