Metody wykrywania wycieków
Następujące metody wykrywania nieszczelności uznaje się za do-
puszczalne dla wszystkich obiegów chłodniczych.
Do wykrywania wycieków czynnika chłodniczego można użyć
elektronicznych detektorów nieszczelności, ale w przypadku ła-
twopalnych czynników chłodniczych czułość może być niewystar-
czająca lub może być konieczna ponowna kalibracja.
(Urządzenia wykrywające powinny być kalibrowane w strefie wol-
nej od czynnika chłodniczego.)
Należy upewnić się, że detektor nie jest potencjalnym źródłem za-
płonu i jest odpowiedni do używanego czynnika chłodniczego.
Urządzenia do wykrywania nieszczelności należy ustawić na dol-
ną granicę palności (LFL) czynnika chłodniczego i skalibrować do
zastosowanego czynnika chłodniczego oraz potwierdzić odpo-
wiedni procent gazu (maksymalnie 25%).
Płyny do wykrywania nieszczelności nadają się do stosowania z
większością czynników chłodniczych, ale należy unikać stosowania
detergentów zawierających chlor, ponieważ chlor może reagować z
czynnikiem chłodniczym i powodować korozję rur miedzianych.
W przypadku podejrzenia wycieku wszystkie otwarte płomienie
należy usunąć/ zgasić.
W przypadku stwierdzenia w obiegu chłodniczym nieszczelności,
która wymaga lutowania, z obiegu należy odzyskać lub odizolować
cały czynnik chłodniczy (za pomocą zaworów odcinających) w
części obiegu znajdującej się z dala od wycieku. Następnie, w
przypadku urządzeń zawierających łatwopalne czynniki chłodni-
cze, obieg należy przedmuchać azotem beztlenowym (OFN) za-
równo przed lutowaniem, jak i podczas lutowania.
Usuwanie czynnika chłodniczego
W razie konieczności otwarcia obiegu chłodniczego w celu doko-
nania naprawy lub w jakimkolwiek innym celu należy stosować
konwencjonalne procedury. Ważne jest jednak przestrzeganie za-
sad najlepszej praktyki, ponieważ w grę wchodzi łatwopalność.
Należy postępować według następującej procedury:
• usunąć czynnik chłodniczy;
• przedmuchać obieg gazem obojętnym;
• wypuścić gaz obojętny;
• przedmuchać obieg ponownie gazem obojętnym;
• otworzyć obieg przez cięcie lub lutowanie.
Czynnik chłodniczy należy odzyskać do odpowiednich butli odzy-
skowych.
W urządzeniach zawierających łatwopalne czynniki chłodnicze obieg
należy „przepłukać" azotem beztlenowym, żeby urządzenie było bez-
pieczne. Proces ten może wymagać powtórzenia kilka razy.
Do tego celu nie należy używać sprężonego powietrza ani tlenu.
W urządzeniach zawierających łatwopalne czynniki chłodnicze
próżnia w obiegu zastępowana jest azotem beztlenow ym.
Napełnianie należy kontynuować aż do osiągnięcia ciśnienia robo-
czego, następnie odpowietrzyć obieg do atmosfery, a na końcu
ponownie doprowadzić do próżni.
Proces ten należy powtarzać aż do całkowitego usunięcia czynni-
ka chłodniczego z obiegu.
Po ostatnim napełnieniu azotem beztlenowym, obieg należy odpo-
wietrzyć do ciśnienia atmosferycznego, w celu umożliwienia pracy.
Proces ten należy powtarzać aż do całkowitego usunięcia czynni-
ka chłodniczego z obiegu. Powyższa operacja jest absolutnie nie-
zbędna, jeśli rury mają być lutowane.
Należy upewnić się, że wylot pompy próżniowej nie znajduje się w
pobliżu źródeł zapłonu i że jest dostępna wentylacja.
Procedury napełniania czynnikiem chłodniczym
Oprócz konwencjonalnych procedur napełniania należy przestrze-
gać następujących zaleceń.
– Należy upewnić się, że podczas użytkowania urządzeń do na-
pełniania nie dojdzie do zanieczyszczenia różnych czynników
chłodniczych. Węże lub przewody powinny być jak najkrótsze,
żeby zminimalizować ilość zawartego w nich czynnika.
– Butle należy utrzymywać w pozycji pionowej.
– Należy upewnić się, że obieg chłodniczy jest uziemiony przed
rozpoczęciem napełniania go czynnikiem chłodniczym.
– Oznakować obieg po zakończeniu napełniania (jeśli jeszcze nie
jest oznakowany).
– Należy zachować szczególną ostrożność, żeby nie przepełnić
obiegu chłodniczego.
Przed ponownym napełnieniem obiegu należy przeprowadzić pró-
bę ciśnieniową za pomocą odpowiedniego gazu przepłukującego.
Szczelność obiegu należy sprawdzić po zakończeniu napełniania,
ale przed pierwszym uruchomieniem.
Przed opuszczeniem terenu należy przeprowadzić ponowną próbę
szczelności.
Wycofanie urządzenia z eksploatacji
Przed przeprowadzeniem poniższej procedury ważne jest pełne
zaznajomienie się technika z urządzeniem i wszystkimi szczegóła-
mi. W bezpiecznym odzyskiwaniu wszystkich czynników chłodni-
czych zaleca się postępowanie zgodne z zasadami dobrej prakty-
ki. Przed wykonaniem pracy należy pobrać próbkę oleju i czynnika
chłodniczego na wypadek, gdyby przed ponownym użyciem odzy-
skanego czynnika chłodniczego wymagana była analiza.
Ważna jest dostępność zasilania elektrycznego przed rozpoczę-
ciem pracy.
a)
Należy zapoznać się z urządzeniem i jego obsługą.
b)
Odłączyć urządzenie od zasilania elektrycznego.
c)
Przed przystąpieniem do pracy należy upewnić się, czy:
• dostępne są mechaniczne urządzenia do przenoszenia;
butli z czynnikiem chłodniczym, jeśli są wymagane;
• dostępne są i używane prawidłowo wszystkie środki ochro-
ny indywidualnej;
• proces odzyskiwania czynnika chłodniczego jest zawsze
nadzorowany przez kompetentną osobę;
• sprzęt do odzyskiwania i butle są zgodne z odpowiednimi
normami.
d)
Wypompować czynnik chłodniczy z układu, jeśli jest to możliwe.
e)
Jeśli wytworzenie próżni nie jest możliwe, wykonać kolektor, żeby
czynnik chłodniczy mógł zostać usunięty z różnych części układu.
f)
Upewnić się, że butla znajduje się na wadze przed odzyska-
niem czynnika chłodniczego.
g)
Uruchomić urządzenie do odzyskiwania i postępować zgodnie
z instrukcją producenta.
h)
Nie przepełniać butli (nie więcej niż 80% objętości zładu).
i)
Nie przekraczać maksymalnego ciśnienia roboczego butli, na-
wet chwilowo.
j)
Po prawidłowym napełnieniu butli i zakończeniu procesu nale-
ży upewnić się, że butle i sprzęt zostały niezwłocznie usunięte
z miejsca instalacji, a wszystkie zawory odcinające na urzą-
dzeniu zostały zamknięte.
k)
Odzyskanym czynnikiem chłodniczym nie wolno jest napeł-
niać innego układu chłodniczego, jeśli czynnik chłodniczy nie
zostanie oczyszczony i sprawdzony.
Znakowanie
Urządzenie należy oznakować informacją, że zostało wycofane z
eksploatacji i opróżnione z czynnika chłodniczego. Etykieta powin-
na być opatrzona datą i podpisana. Na urządzeniach zawierają-
cych łatwopalne czynniki chłodnicze powinna znajdować się ety-
kieta informująca, że dane urządzenie zawiera łatwopalny czynnik
chłodniczy.
Odzyskiwanie czynnika chłodniczego
Podczas usuwania czynnika chłodniczego z układu w celu prze-
prowadzenia konserwacji lub wycofania z eksploatacji zaleca się
przestrzeganie zasad dobrej praktyki bezpiecznego usuwania
czynników chłodniczych.
Podczas przenoszenia czynnika chłodniczego do butli należy się
upewnić, że butle użyte do odzysku czynnika chłodniczego są od-
powiednie. Należy upewnić się, że dostępna liczba butli jest prawi-
dłowa do pomieszczenia całej objętości zładu. Wszystkie stosowa-
ne butle są przeznaczone dla odzyskanego czynnika chłodniczego
i odpowiednio oznakowane (tj. specjalne butle do odzyskiwania
czynnika chłodniczego). Butle muszą być wyposażone w nadci-
śnieniowy zawór upustowy i powiązane zawory odcinające w do-
brym stanie technicznym. Puste butle do odzysku czynnika chłod-
niczego są opróżniane i, jeśli jest to możliwe, chłodzone przed na-
pełnieniem.
Sprzęt do odzyskiwania czynnika chłodniczego musi być w do-
brym stanie technicznym z dołączonym zestawem instrukcji obsłu-
gi sprzętu i powinien być odpowiedni do odzyskiwania wszystkich
czynników chłodniczych w tym łatwopalnych. Ponadto powinien
być dostępny zestaw skalibrowanych wag w dobrym stanie tech-
nicznym. Węże powinny być kompletne z nieprzeciekającymi złą-
czami rozłączalnymi i w dobrym stanie. Przed użyciem urządzenia
do odzyskiwania należy sprawdzić, czy jest ono w dobrym stanie
technicznym, było właściwie konserwowane i czy wszystkie powią-
zane elementy elektryczne są uszczelnione, żeby zapobiec zapło-
nowi w przypadku uwolnienia czynnika chłodniczego. W razie wąt-
pliwości należy skonsultować się z producentem.
Odzyskany czynnik chłodniczy powinien zostać zwrócony dostaw-
cy czynnika chłodniczego we właściwej butli i powinien zostać wy-
stawiony odpowiedni dokument przekazania odpadów. Nie należy
mieszać czynników chłodniczych w pojemnikach do odzysku, a
zwłaszcza w butlach.
Jeśli mają zostać usunięte sprężarki lub oleje sprężarkowe, należy
upewnić się, że zostały one opróżnione do dopuszczalnego pozio-
mu, żeby łatwopalny czynnik chłodniczy nie pozostał w środku
smarnym. Proces opróżniania należy przeprowadzić przed zwro-
tem sprężarki do dostawcy. W celu przyspieszenia tego procesu
należy zastosować wyłącznie ogrzewanie elektryczne korpusu
sprężarki. Spuszczanie oleju z układu należy przeprowadzać w
bezpieczny sposób.
80
POLSKI