RSX-1067 Surround Sound Tuner/Versterker
Dolby Digital
In 1992 werd in de filmindustrie een volkomen
nieuw digitaal opnamesysteem geïntroduceerd:
Dolby Digital. Dolby Digital is een opname/
weergavesysteem, dat in grote mate van
compressietechniek gebruikt maakt om veel
audio-informatie op een zeer efficiënte wijze
op te slaan. Ongeveer net zoals JPEG op zeer
efficiënte wijze groot fotomateriaal opslaat op
de computer. Dolby Digital is het standaard
audioformaat voor dvd en de digitale tv in de
Verenigde Staten.
Dolby Digital kan tot 6 kanalen geluid tegelijkertijd
opnemen, maar kan uiteraard ook voor minder
kanalen gebruikt worden. Voorbeeld: een Dolby
Digital 2.0 opname kan een stereo-opname zijn
van een matrix surround soundtrack. Om een
dergelijke soundtrack te decoderen gebruikt u
Dolby Pro-Logic II zoals hierboven omschreven.
Van de Dolby Digital systemen is Dolby Digital
5.1 zowel in de filmindustrie als in het
thuistheatercircuit het meest verbreid. i.p.v.
meerdere kanalen in een twee kanalen stereo-
opname te coderen, worden bij Dolby Digital
vijf losse geluidssporen in een digitale datastroom
gecodeerd: links, midden, rechts, twee
surroundsporen en een speciaal effectspoor voor
de ultra lage tonen, die door een subwoofer
weergegeven moeten worden. Bij weergave
zorgt een speciale processor dat de individuele
kanalen weer uit de digitale datastroom gehaald
worden en geleid worden naar de
respectievelijke eindversterkers en luidsprekers.
Alle vijf kanalen zijn identiek in al hun aspecten.
Dit
lezende
zult
u
begrijpen
surroundweergave d.m.v. dit systeem beduidend
beter klinkt dan Dolby Pro-Logic of gewone Dolby
Surround.
Het decoderen van Dolby Digital 5.1 signaal
geschiedt automatisch. Zodra de RSX-1067 een
Dolby Digital signaal aan één van zijn digitale
ingangen ontdekt, wordt het correcte
decoderingsproces gestart. Weet, dat Dolby Digital
signaal alleen door digitale bronnen (zoals dvd,
laserdisc, digitale tv of radio via satelliet of kabel)
kan worden geleverd. U moet dus een digitale
bron middels een digitale kabel (optisch of
coaxiaal) op een actieve digitale ingang van de
RSX-1067 aansluiten.
: Veel dvd-schijfjes hebben o.a.
EXTRA INFORMATIE
een Dolby Digital 2.0 geluidsspoor, dat
gedecodeerd moet worden met de analoge
Dolby Pro-Logic II processor. Vaak heeft dit 2.0
spoor ook nog prioriteit. U moet dan ook,
wanneer u een dvd-schijfje in de speler doet,
kijken of de Dolby Digital 5.1 processor van uw
RSX-1067 geactiveerd wordt, zo niet dan moet
u in het menu van dat schijfje onder het kopje
"Audio", "Languages" of "Setup Options"
alsnog kiezen voor Dolby Digital 5.1 (of DTS,
zie volgend hoofdstuk)
DTS 5.1
DTS 96/24
DTS (Digital Theater Systems) is een concurrerend
alternatief van Dolby Digital en dat geldt voor zowel
de theater- als voor de thuisbioscoopwereld. De
basismogelijkheden en functies van beide
systemen is hoegenaamd gelijk (b.v. de 5.1
onafhankelijke kanalen). De compressietechniek
en het (de)codeerproces zijn echter zeer
verschillend, voor DTS-weergave heeft u dan ook
een speciale processor nodig.
Onlangs is er een uitbreiding op DTS verschenen:
DTS 96/24. Deze opnames leveren de kwaliteit
van opnames met een bemonsteringsfrequentie
van 96 kHz., ondanks dat ze gebruik maken
van de standaard bemonsteringsfrequentie van
48 kHz. zoals bij standaard DTS schijfjes.
Ook, gelijk aan Dolby Digital, kan DTS alleen
toegepast worden in een digitaal signaal en is
dan ook alleen maar beschikbaar op digitaal
materiaal zoals dvd-schijfjes, laserdiscs en ander
digitaal bronmateriaal. U moet dus ook voor DTS-
weergave uw dvd-speler op een digitale ingang
van de RSX-1067 aansluiten.
Als bij Dolby Digital geschiedt de decodering
van DTS bij de RSX-1067 automatisch.
dat
: Dvd-schijfjes met een DTS
EXTRA INFORMATIE
geluidsspoor hebben dat meestal geconfigureerd
als een optie naast het Dolby Surroundformaat.
Om DTS weergave te verkrijgen moet u in het
menu van het dvd-schijfje expliciet kiezen voor
de optie DTS i.p.v. Dolby Surround of Dolby Digital
5.1. De meeste dvd-spelers die DTS-weergave
aan boord hebben, hebben deze optie in het
menu niet aanstaan. Als u dan ook een DTS
schijfje in zo'n speler probeert weer te geven,
hoort u niets. Activeer in het configuratiemenu
van uw dvd-speler de DTS bitstream optie om van
DTS-weergave te kunnen genieten. Deze
instelling hoeft u maar eenmaal te maken. Sla
even de gebruiksaanwijzing van uw dvd-speler
er op na voor verdere details.
62
DTS Neo:6
Uw RSX-1067 biedt u nog een tweede type DTS
decodering: DTS Neo:6. Dit systeem lijkt op Dolby
Pro-Logic II omdat het ook twee kanalen opnames,
met of zonder matrix, naar surround vertaalt. DTS
Neo:6 kan op iedere conventionele
tweekanalenbron aangewend worden, zoals stereo
tv, stereo radio-uitzendingen of een cd. U kunt
het ook gebruiken als gezond alternatief voor Dolby
Surround opnames. U activeert de DTS Neo:6
processor middels de DTS Neo:6 toets, elders in
dit hoofdstuk besproken. DTS Neo:6 wordt niet
gebruikt bij DTS 5.1 digitale opnames u moet die
laatstgenoemde toets dan ook niet indrukken.
Dolby Digital Surround EX
DTS-ES
6.1 en 7.1 Surroundweergave
In 1999 werd de eerste film uitgebracht met
een extra middenachter kanaal. Het is bedoeld
om wat meer richting te geven aan de effecten
die komen vanachter de toeschouwer. Dit extra
kanaal is op matrixwijze ingebed in de
surroundkanalen van het 5.1 formaat. Ongeveer
zoals de surroundkanalen bij Dolby Pro-Logic in
het normale stereobeeld worden ondergebracht.
Deze uitbreiding noemen we Dolby Digital
Surround EX.
Ook de jongens bij DTS lieten zich niet onbetuigd
zij creëerden DTS-ES 6.1. Maar zij gingen nog
een stap verder. Ze hebben het gepresteerd om
het extra kanaal niet analoog, maar ook nog
geheel onafhankelijk, digitaal in de bitstreamdata
op te nemen. Dit systeem wordt DTS-ES 6.1
Discrete genoemd.
Al deze systemen zijn verdere ontwikkelingen
van de bestaande Dolby Digital 5.1 en DTS 5.1
surroundformaten. Gebruikers met één
middenachter luidspreker (de 6.1 configuratie)
of twee middenachter luidsprekers (de 7.1
configuratie) kunnen profiteren van deze extra
mogelijkheden. Heeft u of wilt u echter geen
extra luidsprekers dan is er geen man overboord:
de 6.1 en 7.1 schijfjes klinken exact hetzelfde
alsof ze gewone 5.1 schijfjes zijn.
Heeft u uw installatie voor 6.1 of 7.1
geconfigureerd dan gaat het decoderen van DTS-
ES schijfjes volledig automatisch, net alsof het
een gewone 5.1 opname betreft. Ook Dolby
Digital Surround EX opnames worden automatisch
gedecodeerd echter op één uitzondering na.
Er zijn een paar schijfjes van het eerste (Surround
EX) uur die geen detectiecode hebben
meegekregen, een z.g. "flag". Om deze schijfjes